Tags: RvC

H4. Langetermijnwaardecreatie en de koppeling met het beloningsbeleid. Onderzoek bij 25 AEX-fondsen

Auteur Hein Haenen, Anne Hoornweg, Mijntje Lückerath-Rovers en Camiel Selker
Referentie publicatie Haenen,H., A. Hoornweg, M.Lückerath-Rovers en C. Selker (2021), Langetermijnwaardecreatie en de koppeling met het beloningsbeleid. Onderzoek bij 25 AEX-fondsen In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 4 beschrijven Hein Haenen, Anne Hoornweg, Mijntje Lückerath en Camiel Selker hun onderzoek naar de verankering van langetermijnwaardecreatie in het beloningsbeleid van 25-AEX ondernemingen. Alhoewel langetermijnwaardecreatie een belangrijke plek heeft ingenomen in de jaarverslagen is dat nog maar beperkt zichtbaar in de doelstellingen die opgenomen zijn in de beloningsparagraaf.
Biografie auteurs: Hein Haenen adviseert commissarissen op het gebied van corporate governance en beloning. Hij heeft een achtergrond in financiële onderzoeksjournalistiek, volgde de opkomst en ontwikkeling van de Governance Code en is co-auteur van boeken over ondernemingsbestuur en beloning.

Anne Hoornweg MSc werkt als Associate bij PwC. Haar studie econometrie combineerde zij met een werkstudentschap bij Focus Orange. Gedurende deze periode heeft zij zich onder meer verdiept in de koppeling tussen de bestuurdervisie op langetermijnwaardecreatie en de uitwerking hiervan in het beloningsbeleid.

Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers is initiatiefnemer en voorzitter van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance. Zij is hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society. Zij is auteur van de jaarlijkse Nederlandse Female Board Index, het Nationaal Commissarissen Onderzoek en van vele wetenschappelijke en professionele artikelen. Zij is zelf commissaris en/of toezichthouder bij Erasmus MC, NRC Media, KNGF Geleidehonden en Diergaarde Blijdorp, en eerder bij Achmea, de ASN Beleggingsinstellingen en de Betaalvereniging Nederland.

Drs. Camiel Selker is partner bij PwC en adviseur van bestuur en commissarissen van grote Nederlandse (beurs-)fondsen. In 2011 was hij medeoprichter van Focus Orange, een adviesbureau gespecialiseerd in strategisch personeelsbeleid, dat in 2021 door PwC is gekocht. Ook is hij medeoprichter van Crunchr, een technologie scale-up gespecialiseerd in people analytics. Sinds 2016 is hij docent voor verschillende executive en commissarissen programma's van TIAS. In dat jaar publiceerde hij samen met collega Hein Haenen het boek 'Bovenbazen en de scheefgroei van hun beloning'.

H11. Dansen met de wet Diversiteit

Auteur Claartje Bulten
Referentie publicatie Bulten, C. (2021), Dansen met de wet Diversiteit. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 11 gaat Claartje Bulten in op het wetsvoorstel met twee verplichtingen om genderdiversiteit in de top van het bedrijfsleven te verbeteren. De voorgestelde wettelijke regeling valt uiteen in twee delen, waarvan het meest bekende het verplichte quotum is maar er is eveneens een inspanningsverplichting met streefcijfers.
Biografie auteurs: Prof. mr. Claartje Bulten is hoogleraar Ondernemingsrecht aan de RU Nijmegen en voorzitter van het Van der Heijden Instituut aldaar. Zij is tevens commissaris bij KPMG NV.

H12. De ondernemingsraad en de raad van commissarissen.

Auteur Joost van Mierlo
Referentie publicatie Mierlo, J. van (2021), De ondernemingsraad en de raad van commissarissen. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 12 beschrijft Joost van Mierlo de verhouding tussen de ondernemingsraad en de RvC: hoe zij zich ten opzichte van elkaar verstaan, op welke wijze zij elkaar ontmoeten en waarom de samenstelling van de RvC voor de ondernemingsraad relevant is.
Biografie auteurs: Dr.mr. Joost van Mierlo is partner medezeggenschapsrecht/collectief arbeidsrecht bij De Voort Advocaten Mediators in Tilburg. In die hoedanigheid adviseert en begeleidt hij ondernemingsraden, bestuurders en toezichthouders bij ingewikkelde medezeggenschapsrechtelijke aangelegenheden en bij lastige vraagstukken aangaande governance. Hij combineert de praktijk onder meer met het schijven van (wetenschappelijke) artikelen. In 2013 rondde Joost een proefschrift af over de spanning tussen het medezeggenschaps- en het ondernemingsrecht. Joost vervulde diverse toezichthoudende functies. Sinds 2020 is hij voordrachtcommissaris bij Sitech Services B.V. op Chemelot (Geleen).

H2. GOVERNANCE. OF: WAAROM WORDT HET CORPORATE SCHIP SOMS PAS DOOR DE WAL GEKEERD

Auteur Tjalling Tiemstra
Referentie publicatie Tiemstra,T. (2017) ZVan observatie naar effectieve interventie in corporate governance. Of: waarom wordt het corporate schip soms pas door de wal gekeerd?. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2017-2018, Deventer: Kluwer.
Inleiding Tjalling Tiemstra is ervaren als bestuurder en als commissaris. In hoofdstuk 2 schrijft hij het over het interveniërende vermogen van Raden van Commissarissen in het geval normale omstandigheden in snel tempo veranderen en interventie nodig lijkt.
Biografie auteurs: Drs. Tjalling Tiemstra RA is na een studie bedrijfseconomie in Groningen en militaire dienst in Den Haag in 1979 bij Unilever in dienst getreden, van waaruit hij accountancy in Rotterdam heeft gestudeerd. Na 22 jaar in vijf landen voor Unilever gewerkt te hebben in financiële en algemeen management posities is hij als CFO lid geweest van de respectievelijke raden van bestuur van de Hollandse Beton Groep NV en Hagemeyer NV. Op dit ogenblik is Tjalling oa. actief als commissaris/toezichthouder, bestuurder en Raad in de Ondernemingskamer.

H9. CRISIS IN DE BOARDROOM: EEN EXPLORATIEF ONDERZOEK NAAR DE OMGANG MET KRITISCHE SITUATIES DOOR RADEN VAN COMMISSARISSEN 

Auteur Dennis Veltrop, Jaap van Manen en Olaf Smits van Waesberghe
Referentie publicatie Veltrop, D. Van Manen, J. en Smits van Waesberghe, O. (2017).Crisis in de boardroom: een exploratief onderzoek naar de omgang met kritische situaties door raden van commissarissen . In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2017-2018, Deventer: Kluwer.
Inleiding Dennis Veltrop, Jaap van Manen en Olaf Smits van Waesberghe beschrijven in hoofdstuk 9 hun onderzoek naar de omgang door RvCs van kritische situaties. Het onderzoek is gebaseerd op door bestuurders en commissarissen aangedragen gedetailleerde omschrijvingen van kritische situaties, waarbij specifiek is ingegaan op de oorzaken van de kritische situatie, hoe RvCs zijn omgegaan met kritische situatie, en de gevolgen.
Biografie auteurs: Dr. Dennis Veltrop is gepromoveerd op het onderwerp van boardroom dynamics en is medeoprichter van BoardResearch.org. Hij is als universitair docent verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en als onderzoeker verbonden aan De Nederlandsche Bank. Het onderzoek van Dennis ligt op het snijvlak van fundamentele gedragsmatige processen binnen boards en governance van organisaties.

Prof. Dr. Jaap van Manen is als boardroomconsultant verbonden aan Strategic Management Centre in Laren. Hij is voorzitter van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code, vicevoorzitter van de raad van commissarissen van DNB, lid van de raad van commissarissen van Bornet Groep Rotterdam B.V., bestuurslid van de Stichting Maatschappij en Veiligheid en bestuurslid van de Stichting Endowment bij het Museum Boijmans van Beuningen. Voordat Jaap zich aansloot bij het Strategic Management Centre was hij als partner verbonden aan PwC. Hij is emeritus-hoogleraar Corporate Governance aan de Rijksuniversiteit Groningen.

mr. Olaf Smits van Waesberghe is directeur van Nationaal Register in Den Haag. Hij is eveneens directeur van NR Search & Advisory BV en NR Academy BV. Olaf is verantwoordelijk voor business development, non-executive search en het governance kenniscentrum. Daarnaast is Olaf Lid Raad van Toezicht bij het Residentie Orkest en Secretaris Bestuur Stichting Dinamo Fonds. Olaf is afgestudeerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam in het Nederlands Recht, bedrijfsjuridische richting.

H5.  RVC-ROLLEN IN DE RVC ALS TEAM: VERSCHILLENDE RVC-TAKEN VEREISEN ANDERE TEAMROLLEN

Auteur Mijntje Lückerath-Rovers en Reinout de Vries
Referentie publicatie Lückerath-Rovers, M. en De Vries, R. (2022), . RvC-rollen in de RvC als team: verschillende RvC-taken vereisen andere teamrollen. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2022-2023, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 5 koppelen Mijntje Lückerath en Reinout de Vries teamrollen uit de psychologie (taak-, sociale of team-overstijgende teamrollen) aan de RvC-taken in Corproate Governance (toezichthouden, adviseren en netwerken). Intuïtief vragen deze drie verschillende RvC-taken om verschillende RvC-rollen. Hun onderzoek onder ruim 250 commissarissen probeert dit te ook te onderbouwen.
Biografie auteurs: Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers is initiatiefnemer en voorzitter van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance. Zij is hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society. Zij is auteur van de jaarlijkse Nederlandse Female Board Index, het Nationaal Commissarissen Onderzoek en van vele wetenschappelijke en professionele artikelen. Zij is zelf commissaris en/of toezichthouder bij Pels Rijcken, Erasmus MC, NRC Media, en Diergaarde Blijdorp, en eerder bij Achmea, de ASN Beleggingsinstellingen, KNGF Geleidehonden en de Betaalvereniging Nederland.

Prof. dr. Reinout de Vries is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam, sectie organisatiepsychologie. Zijn belangrijkste onderzoeksinteresses liggen op het gebied van persoonlijkheid, communicatiestijlen en leiderschap. Recent werk richt zich op het Situation-Trait-Outcome Activation (STOA) model, de Three Nightmare Traits (TNT) en de beoordeling van persoonlijkheid met behulp van kunstmatige intelligentie. Instrumenten die hij heeft geconstrueerd of mede heeft ontwikkeld, zoals de Nederlandse vertaling van de HEXACO-PI-R, de zesdimensionale Communication Styles Inventory (CSI), de Brief HEXACO Inventory (BHI) en de Circumplex Leadership Scan (CLS) worden veel gebruikt in de academische wereld en de praktijk.

H1. BOARD AGENDA 2030 – OVER MOED IN STORMACHTIGE TIJDEN

Auteur Jeroen Veldman en Pauline van der Meer Mohr
Referentie publicatie Veldman, J. en P. van der Meer Mohr (2023), Board Agenda 2030 - Over moed in stormachtige tijden. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2023-2024, Deventer: Kluwer.
Inleiding Het Jaarboek 2023 vangt aan met een urgente oproep van Jeroen Veldman en Pauline van der Meer Mohr in hoofdstuk 1. Hun centrale vraag is of bestuurders en toezichthouders voldoende kennis, inzicht en skills hebben om de huidige versnelling in veranderingen in het corporate governance-landschap tegemoet te treden. Zij betogen dat deze ontwikkelingen centraal dienen te staan in het ontwikkelen van een board agenda die zich richt op 2030. De auteurs ontwikkelen een eerste aanzet voor die agenda door in kaart te brengen wat er zich in de afgelopen twee decennia heeft afgespeeld en welke ontwikkelingen momenteel gaande zijn.
Biografie auteurs: Prof. dr. Jeroen Veldman is hoogleraar corporate governance aan Nyenrode Business Universiteit, academisch directeur voor de Nyenrode board en governance programma’s, voorzitter van het Nyenrode Corporate Governance Instituut en editor voor de sectie corporate governance bij het Journal of Business Ethics.

Mr Pauline van der Meer Mohr was tot 1 januari 2023 voorzitter van de Monitoring Commissie Corporate Governance, en leidde de herziening van de in 2022 geactualiseerde Code. Zij is voorzitter van de Raad van Commissarissen van ASM international, vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen van NN, en lid van de Raad van Commissarissen van AholdDelhaize en Viatris. Tevens is zij onder meer lid van de Commissie Kapitaalmarkt van de AFM en het begeleidingscollege van het Planbureau voor de Leefomgeving. Zij begon haar loopbaan in de advocatuur en werkte vervolgens bij Shell, TNT, ABN AMRO en als voorzitter van het College van Bestuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sinds 2016 is zij multi-commissaris.

H5.SECTOROVERSTIJGENDE CORPORATE GOVERNANCE CODE

Auteur Mijntje Lückerath-Rovers en Auke de Bos
Referentie publicatie Sectoroverstijgende Corporate Governance Code. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2023-2024, Deventer: Kluwer.
Inleiding Ook hoofdstuk 5 van Mijntje Lückerath en Auke de Bos gaat in op een mogelijk andere wending in de toekomst voor de corporate governance codes. In de afgelopen decennia zijn in Nederland meer dan 20 verschillende governance codes, voor verschillende sectoren, verschenen. De auteurs beschrijven de mogelijkheid en de wenselijkheid van een sectoroverstijgende code. In hun onderzoek hebben ruim 200 commissarissen en toezichthouders hun mening gegeven over de voor- en nadelen van een sectoroverstijgende code, en over de onderwerpen die wel of niet geschikt zouden zijn om in een sectoroverstijgende code voor te schrijven.
Biografie auteurs: Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers is initiatiefnemer en voorzitter van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance. Zij is hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society. Ze studeerde en promoveerde in de Financiële Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit. In 2022 studeerde zij tevens af als Arbeids- en Organisatiepsycholoog aan de Open Universiteit, op basis waarvan zij in 2023 het boek Morele Dilemma’s in de Boardroom publiceerde. Zij is auteur van de jaarlijkse Nederlandse Female Board Index, het Nationaal Commissarissen Onderzoek en van vele wetenschappelijke en professionele artikelen. Zij is zelf commissaris en/of toezichthouder bij Pels Rijcken, Erasmus MC, NRC Media, en Diergaarde Blijdorp, en eerder bij Achmea, de ASN Beleggingsinstellingen, KNGF Geleidehonden en de Betaalvereniging Nederland.

Prof. dr. Auke de Bos RA is hoogleraar Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit waar hij doceert aan de Master Financieel Recht, de Accountancy Opleiding en de Commissarissen Opleiding van de Erasmus School of Accounting & Assurance. Daarnaast is hij partner en bestuurder bij EY Accountants.

H7. ONGEMAK IN DE BOARDROOM: DE WEG NAAR NIEUWE ROUTINES LOOPT VIA ANDERE VRAGEN.

Auteur Patrick Nullens, Robert J. Blomme, Josephine de Zwaan en Ellemiek Etman
Referentie publicatie Nullens,P., R.J. Blomme, J. de Zwaan en E.Etman (2023), Ongemak in de boardroom: de weg naar nieuwe routines loopt via andere vragen. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2023-2024, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 7 beschrijven Patrick Nullens, Robert Blomme, Josephine de Zwaan en Ellemiek Etman het project Ongemak in de Boardroom en Deep Governance. Deep Governance haakt aan bij het gevoel van verantwoordelijkheid en bij de hogere waarden van de bestuurder en commissaris. Deep Governance probeert met (zelf)reflectie en (zelf)kennis de bestuurder en commissaris toe te rusten deze verantwoordelijkheid en hogere waarden in de bestuurskamer in te brengen met als resultaat een proactieve bijdrage aan langetermijnwaardecreatie en de nieuwe economie.
Biografie auteurs: Prof. dr. Patrick Nullens is ethicus. Hij is bijzonder hoogleraar ethisch leiderschap en menswaardige samenleving aan de Universiteit voor Humanistiek (Utrecht), hoogleraar ethiek en leiderschap aan de Evangelische Theologische Faculteit (Leuven). Hij is adviseur strategie en governance bij de Galangroep; doceert ethiek en integriteit voor commissarissen aan NCD-Academie. Hij droeg samen met prof. dr. Robert Blomme de wetenschappelijke verantwoordelijkheid voor het project ‘Ongemak in de boardroom’.

Prof. dr. Robert Blomme is gedragswetenschapper, hoogleraar Organization Behaviour aan Nyenrode Business Universiteit en hoogleraar Management en Organisatie aan de Open Universiteit. Zijn onderzoek concentreert zich op organisatieroutines, stakeholdermanagement, veranderingsmanagement, en humanistisch leiderschap binnen de organisatiecontext. Vanuit zijn eigen praktijk adviseert hij zowel publiek- als privaatrechtelijke organisaties op genoemde thema’s. Hij was samen met prof. dr. Patrick Nullens wetenschappelijk verantwoordelijk voor het project ‘Ongemak in de boardroom’.

Mr. Josephine de Zwaan is jurist en voormalig vennoot van een top 10-advocatenkantoor. Zij is toezichthouder/commissaris en doceert aan verscheidene opleidingen over corporate governance (wet- en regelgeving en boardroom dynamics). In het project ‘Ongemak in de Boardroom’ heeft zij de rol van supervisor - de verbinding tussen praktijk en wetenschap/onderzoek - ingevuld. Met ingang van augustus 2023 volgt zij het PhD-programma van Nyenrode Business University.

Drs. Ellemiek Etman is sociaal-cultureel wetenschapper met een specialisatie in de driehoek maatschappij, organisaties en individu. Ze werkt met leiders en (senior) professionals die via deep leadership hun impact op grote (maatschappelijke) vraagstukken en hun omgeving willen vergroten. Haar werk als coach en spreker combineert zij met een promotietraject aan de Universiteit voor Humanistiek. Zij was als promovenda aan het project ‘Ongemak in de boardroom’verbonden.

H8.HET LASTIGE GESPREK BLIJVEN VOEREN. HOE TE SIGNALEREN EN ACTEREN ALS TOEZICHTHOUDER TEN BEHOEVE VAN SOCIALE VEILIGHEID IN ORGANISATIES

Auteur Sacha Spoor en Henriëtte Riethof
Referentie publicatie Spoor, S. en H. Riethof (2023), Het lastige gesprek blijven voeren. Hoe te signaleren en acteren als toezichthouder ten behoeve van sociale veiligheid in organisaties. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2023-2024, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 8 gaan Sacha Spoor en Henriette Riethof in op ontwikkelingen op het gebied van organisatiecultuur, sociale veiligheid en de rol van bestuurders en toezichthouders hierbij. Er wordt van hen steeds meer gevraagd, verwacht en geëist. De auteurs vragen zich af of de toezichthouder wel voldoende zicht heeft op de organisatiecultuur, en hoe hij of zij hierop invloed kan uitoefenen. Zij beschrijven instrumenten en handvatten voor de toezichthouder en zijn of haar persoonlijke vaardigheden, competenties en houding.
Biografie auteurs: drs. Sacha Spoor MBA is docent, trainer, adviseur, onderzoeker en promovendus Integriteitmanagement Nyenrode Business Universiteit. Sacha werkt 25 jaar in het integriteitvak; o.a. als adviseur bij de gemeentes Amsterdam en Haarlemmermeer en als consultant bij Deloitte. Een belangrijk speerpunt in Sacha’s werk is de vertrouwenspersoon. Ze heeft vele jaren geleden een training Vertrouwenspersoon Integriteit en Ongewenste Omgangsvormen ontwikkeld die inmiddels een beproefd concept is. Daarnaast heeft zij een aantal onderzoeken gedaan naar vertrouwenswerk, onder andere voor het Rijk en bij Defensie. Op Nyenrode is zij verantwoordelijk voor advies, onderwijs, training en onderzoek op het gebied van integriteit. In 2023 start zij haar promotie-onderzoek over de rol van de vertrouwenspersoon.

drs. Henriëtte Riethof MBA is interim bestuurder, organisatie adviseur, toezichthouder bij maatschappelijke organisaties. Henriëtte werkt sinds 2010 als veranderkundig en strategisch expert vanuit haar organisatie advies bureau Avanzamento. Na haar opleiding tot Klinisch psycholoog aan de Universiteit van Amsterdam is zij werkzaam geweest als Klinisch psycholoog en directeur kinderopvang. Na een opleiding tot veranderkundige bij SIOO heeft zij haar organisatie-adviesbureau opgezet en heeft zij als interim directeur/bestuurder en als toezichthouder bij veel maatschappelijke organisaties in de keuken mogen kijken en een bijdrage geleverd. In 2022 heeft zij haar executive MBA afgerond bij Nyenrode Businessuniversiteit met als thema duurzaam samenwerken over institutionele grenzen heen ten behoeve van het maatschappelijk belang op de lange termijn.

H9. VAN DIVERSITEIT NAAR INCLUSIE IN DE RVC EN RVT.

Auteur Eduard Schmidt-Postmes, Sophie Kuijpers en Lara Luten
Referentie publicatie Schmidt-Postmes, E., S.Kuijpers en L.Luten (2023). Van diversiteit naar inclusie in de RvC en RvT. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2023-2024, Deventer: Kluwer.
Inleiding De jongere generatie toezichthouders, Blikverruimers, Lara Luten, Sophie Kuipers, Eduard Schmidt combineren in hoofdstuk 9 wetenschappelijke kennis van diversiteit en inclusie met praktijkvoorbeelden die zijn opgedaan binnen Blikverruimers. De Stichting Blikverruimers is in 2016 opgericht met als doel om door middel van meer diversiteit, met name gericht op leeftijd, in RvCs te zorgen voor beter toezicht.
Biografie auteurs: Dr. Eduard Schmidt-Postmes is universitair docent bij het Instituut Bestuurskunde van de Universiteit Leiden en verbonden aan het Leiden Leadership Centre. Tussen 2016 en 2023 was hij mede-oprichter en bestuurslid van Blikverruimers. Hij promoveerde in 2020 op onderzoek naar de rol van topambtenaren bij bezuinigingen. Zijn wetenschappelijk onderzoek en onderwijs richt zich met name op leiderschap en organisatieverandering, in het bijzonder in de zorg en het sociaal domein. Op het gebied van toezicht houdt hij zich bezig met vraagstukken rond diversiteit en inclusie, via onderzoek, training en spreekopdrachten.
Mr. Sophie Kuijpers is advocaat ondernemingsrecht en medeoprichter bij de Zaak van Advocaten. Zij is sinds 2022 voorzitter van Blikverruimers. Sophie haar expertise ligt bij duurzaamheidsontwikkelingen binnen het ondernemingsrecht. Zij publiceert en becommentarieert regelmatig hierover (in o.a. de Volkskrant, het Financieele Dagblad en NPO Radio 1). Sophie pleit voor meer klimaatdeskundigheid én sterke verjonging binnen de boardrooms van Nederland.

Lara Luten MA is Chief of Staff bij de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) en toezichthouder bij World Press Photo. Ze is mede-oprichter van Blikverruimers en stond de afgelopen zeven jaar als bestuurder aan het roer van deze organisatie. Met haar Fins-Nederlandse achtergrond en ruime ervaring in binnen- en buitenland en vanuit zowel de bestuurskamer als de toezichthouderswereld, heeft Lara een uniek en grensoverschrijdend perspectief ontwikkeld op duurzaamheid en systeemoplossingen voor waardeketens, reputatiemanagement en corporate positionering, en corporate governance en het challengen van de status quo in het toezichthoudersdomein.

H11.GRIP OP CYBERSECURITY VOOR BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN.

Auteur Sandra Konings
Referentie publicatie Konings, S. (2023). Grip op cybersecurity voor bestuurders en commissarissen. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2023-2024, Deventer: Kluwer.
Inleiding Sandra Konings gaat in hoofdstuk 11 in op cybersecurity. Zij bespreekt de meest relevante internationale standaarden en wetgeving en beschrijft aan de hand van recente gebeurtenissen waarom grip op cybersecurity noodzakelijk is in de boardroom. Het hoofdstuk eindigt met advies over hoe commissarissen grip kunnen krijgen op cybersecurity.
Biografie auteurs: Ir. Sandra Konings is global information security officer (CISO) bij Arcadis en lid van de raad van toezicht van SIDN. Ze heeft diverse leidinggevende functies vervuld in de ICT en cybersecurity bij grote internationale ondernemingen zoals ABN Amro Bank, DLL, ASML en Aegon en was als equity partner bij BDO verantwoordelijk voor de ICT en cybersecurity adviespraktijk. Sandra heeft diverse samenwerkingsverbanden opgericht om cyberweerbaarheid te verhogen. Ze is voorzitter van de raad van advies van stichting FERM-Rotterdam en medeoprichter en voorzitter van de Eindhoven Cyber Security Group.

H12.EXTERN EN INTERN TOEZICHT: OP ZOEK NAAR EEN CONNECTIE.

Auteur Leonie Schakel
Referentie publicatie Schakel, L. (2023), Extern en intern toezicht: Op zoek naar een connectie. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2023-2024, Deventer: Kluwer.
Inleiding Leonie Schakel gaat in hoofdstuk 12 in op het contact tussen intern en extern toezicht, welk contact mede vanwege incidenten is toegenomen. Dit contact kan leiden tot een leerproces met een betere preventie van incidenten en kwaliteit tot gevolg, maar kan ook leiden tot rolvermenging en spanningen. De auteur beschrijft haar bevindingen over dit contact specifiek in de zorgsector maar beschrijft vervolgen ook de implicaties die deze bevindingen kunnen hebben voor andere sectoren en voor de relatie tussen intern en extern toezicht in het algemeen.
Biografie auteurs: Dr. Leonie Schakel is in 2022 gepromoveerd bij de Erasmus School of Health Policy and Management, met het proefschrift ‘Extern en Intern Toezicht. Op zoek naar een connectie’. Leonie werkt sinds 2006 bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en is tevens docent bij de Academie voor Toezicht, bij de Inspectieraad. Voor de NZa was Leoniewerkzaam bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit, de rechtsvoorganger van de Autoriteit Consument & Markt.